Εικαστικό Γκάζι 97

Συντάκτης :

Ημ/νία καταχώρησης : 28/06/1997 00:00:00

ΑΦΟΥ πελαγοδρομήσαμε ασύστολα ένα 9ήμερο με την πληθυσμιακή έκθεση στο Γκάζι Απρίλης 1997, καθώς και με τα κείμενα της "λάτρης της τέχνης" Φαίης Τζανετουλάκου, δημοσιευμένα στον κατάλογο της έκθεσης και στην "Κυριακάτικη Αυγή", 26 Απριλίου 1997, σειρά μου τώρα να κάνω κι εγώ κάποιες αναγκαίες διευκρινίσεις πάνω στο ίδιο θέμα.Η εικαστική έκθεση "Οικοτοπία ΙΧ" ήταν αφιερωμένη, ετεροχρονισμένη μνήμη, στο ζωγράφο Δημήτρη Περδικίδη και την ταυτότητα της έκθεσης τη συνέθεταν 4 βασικά μέρη: τα έργα των καλλιτεχνών, οι οργανωτές και οι θεωρητικοί της έκθεσης, οι χορηγοί και οι γκαλερί. Στην εν λόγω έκθεση κυκλοφορούσαν τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία. Την αρνητική της πλευρά την έκφραζε η ποσοτική και η πληθυσμιακή της εμφάνιση. Ετσι που παραλίγο να μη γνωρίζει το σκυλί τον αφέντη του από άποψη ιδεολογικού, αισθητικού και καλλιτεχνικού στόχου και μπούσουλα. Ολα στο εικαστικό μίξερ κι όποιον πάρει ο Χάρος!... Αυτό το απρεπές στιγμιαίο είχε και τη γοητεία του, σημειώνω. Γιατί σε παρέπεμπε στο σύνθημα ότι ο καλός μύλος τ' αλέθει όλα!... Τελικά αυτός ο λαίμαργος εικαστικός Μινώταυρος αποσύρθηκε γρήγορα και άτακτα, θα έλεγα...Το θετικό στοιχείο πάντως ήταν η συνάντηση αυτή καθαυτή, που εκτιμιέται σαν ένα είδος κοινωνικής ομοψυχίας. Οι γκαλερί έστειλαν ευχαρίστως το δικό τους εικαστικό είδωλο η καθεμιά και το δικό τους επίσης κείμενο στήριξής του, δημοσιευμένο στον κατάλογο της έκθεσης. Ηταν μεν μια έκθεση ομοψυχίας αλλά απ' την άλλη λειτουργούσε αρνητικά στο πνεύμα της μαζικής κουλτούρας του θεάματος.Ο Χρήστος Θεοφίλης έχει κάνει κατά καιρούς παρόμοιες εκθέσεις, που "όλα τα μαχαιρώνει κι όλα τα σφάζει", θυσία φιλόδοξη στο βωμό της πολυσυλλεκτικής και ετερόκλητης συνάντησης καλλιτεχνών, θεωρητικών, χορηγών και αιθουσών τέχνης. Εκεί μπερδεύτηκαν και υποχρεώθηκαν να συνυπάρξουν ετερόκλητα άτομα της τέχνης, του κριτικού στοχασμού και της τεχνεμπορίας. Είναι η κατάρα του Δία κάποτε να σμίγουν στον ίδιο τόπο και χρόνο οι μαλλιαροί και οι καθαρευουσιάνοι εικαστικοί καλλιτέχνες, οι ξυπνοί, κι ακολουθούν οι χορηγοί των πολυεθνικών εταιρειών, προσφέροντας το σουβλάκι και τα αναψυκτικά της βραδιάς των εγκαινίων με το δικαίωμα να εισπράξουν ανταποδοτικά τέλη, μετρώντας τους επισκέπτες στην είσοδο της έκθεσης, μην και πάει χαμένη καμιά κόκα κόλα ή ακόμα χειρότερα οι σπουδές του μάρκετινγκ των εξειδικευμένων μάνατζμεν, που 'χουν στόχο τους πάντα το "ιερό πλήθος", που καταναλώνει άβουλα τα εδέσματα του κοινωνικού κομφορμισμού.Αν σηκωνόταν ο μακαρίτης Δημήτρης Περδικίδης απ' τον τάφο του, θα πέταγε, δικαιολογημένα, έξω από την έκθεση με το φραγγέλιό του τους περισσότερους καλλιτέχνες που συμμετείχαν σ' αυτή την έκθεση μνήμης για λογαριασμό του τάχα!Πολύ καλός ζωγράφος ο Θεοφίλης, δεν φαίνεται όμως κατάλληλος να οργανώσει και καλές εκθέσεις...Αδικήθηκε επίσης και το θέμα της οικοτοπίας, που σε κανένα σημείο δεν φαίνεται να συναντιέται ο αυτονομημένος οικολογικός λόγος με τον εικαστικό λόγο των μορφών και τον γραπτό θεωρητικό λόγο του κριτικού στοχασμού. Εκτός εάν θεωρείται αρκετό το γεγονός ότι μοίραζε στην αίθουσα αφίσες της Greenpeace η γηραιά κυρία Νίκη Καναγκίνη, θεούσα οικολόγος, μόλις στο τέρμα του καλλιτεχνικού της βίου... Κι ο Θεός να μας φυλάει απ' τη θανάσιμη γοητεία του ευτράπελου!Βέβαια πολλών το διαβατήριο από τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην έκθεση δεν τους δικαιολογεί, γιατί έχει λήξει προ πολλού. Ούτε και των γκαλερί εκείνων που λειτουργούν με το σύστημα να νοικιάζουν τις αίθουσές τους στους καλλιτέχνες κι αυτές να εισπράττουν τον οβολό τους, βρέξει χιονίσει.Οφείλω να υπογραμμίσω επίσης και την καλή συμμετοχή σ' αυτήν την έκθεση κάποιων καλλιτεχνών, όπως του Λεωνίδα Τσιριγκούλη, που εκμεταλλεύτηκε με έμπνευση τον δεδομένο χώρο στο Γκάζι και λειτούργησε εν θερμώ απελευθερώνοντας την έκφραση από την πλευρά των κατασκευών και των εγκαταστάσεων στο χώρο. Αν μάλιστα απόφευγε την κουραστική φιλολογία να καίει στους φούρνους τα γυμνά σώματα από πλαστικές κούκλες, καταγγέλλοντας τάχα τα στρατόπεδα του Αουσβιτς, η εικαστική του παρέμβαση θα 'ταν διεθνώς αποδεκτή εικαστικά και αισθητικά. Εν τούτοις έκλεψε την παράσταση ο αλλόκοτος... πάντα Λεωνίδας Τσιριγκούλης.Αν και είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς ανάμεσα στην εικαστική βουλιμία και την άκρατη πανσπερμία αυτής της έκθεσης, τελικά κάποιοι τα κατάφεραν να βγουν στο φως με τα ποιητικά φορτία του εικαστικού αισθήματός τους και το σύγχρονο εικαστικό λόγο των μορφών τους, όπως η Σπυριδούλα Πολίτη, ο Κυριάκος Μορταράκος, η Ελλη Χρυσίδου (έκπληξη!), ο Βασίλης Σολιδάκης τόσο με το βαρελοδρόμιό του, ζωγραφική σε τελάρο, αλλά και με την ενδιαφέρουσα γλυπτική του σύνθεση στο χώρο. Καλή ήταν επίσης και η Λήδα Παπακωνσταντίνου με τη μικρή της σύνθεση, ο Απόστολος Φανακίδης κι ο Κώστας Δικέφαλος. Ασχημα όμως τοποθετημένο το έργο του Δικέφαλου στο χώρο και γι' αυτό κούραζε οπτικά. Ενδιαφέρον είχε και το έργο του Λεωνίδα Μελισσάκη, κατασκευή. Θίγει ιδέες άλλου τύπου και πρέπει να συνεκτιμηθεί όλο το έργο του προς αυτή την κατεύθυνση. Το ίδιο και το έργο του Γιάννη Στεφανάκη, κατασκευή δρώσα στο χώρο, η οποία κουβαλάει μόνη της καλές υποσχέσεις. Αν όμως συνεκτιμηθεί με το σύνολο της δουλειάς του, τότε η κριτική οφείλει να κρατήσει στην περίπτωσή του σοβαρές επιφυλάξεις ακόμα. Πολύ περισσότερο όταν τον βλέπει να λειτουργεί με το απαράδεκτο άγχος της επιθετικής προβολής. Το έργο του Εδουάρδου Σακαγιάν προέρχεται από τη γνώριμη παλιά καλή του γραφή. Δεν προσκομίζει όμως κάτι το καινούργιο. Είδα πως ο Χρίστος Καράς και ο Δημήτρης Μυταράς πίστεψαν στην έκθεση κι έστειλαν από τα παλιά καλά έργα τους. Η Γιούλια Γαζετοπούλου όρισε τη συμμετοχή της στην έκθεση με έργο οικολογικό, υποτίθεται. Γιατί πίστεψε στον τίτλο προφανώς της έκθεσης "Οικοτοπία" κι έκανε περιβάλλον. Βέβαια το θέμα της οικολογίας είναι μεγάλο και λεπτό συνάμα, το οποίο δεν έχει βρει ακόμα την ουσιαστική του σχέση με την οικολογία, την τέχνη και την ηλεκτρονική τεχνολογική επανάσταση.Οι 50 και πάνω εικαστικοί καλλιτέχνες που συναθροίστηκαν στη μεγάλη αίθουσα Δ7 στο Γκάζι χωρίζονται σε 2 μέρη: στους άδολους και στους κομφορμιστές καλλιτέχνες, καταναλωτές της πλαστικής δόξας και του κοινωνικού παραγοντισμού. Είναι κι αυτοί ασφαλώς που συγκατοίκησαν στην αίθουσα για 9μέρες χύμα, χωρίς κατ' ανάγκη οριοθετήσεις και σημεία οράσεως παράλληλα. Π.χ. ο Σταύρος Ιωάννου, ο Μανώλης Χάρος, ο Λεωνίδας Μελισσάκης, ο Γιάννης Παρασκευάδης, η Βίκυ Τσαλαματά, ο Ζαχαρίας Αρβανίτης κι ο Γιάννης Κούτρικας.Ομως θα το ξαναπώ άλλη μια φορά, έξω απ' τα δόντια, ότι συμμετείχαν στην έκθεση αδικαιολόγητα καλλιτέχνες, γκαλερί και θεωρητικοί συγγραφείς άσχετοι παντελώς με το θέμα κι όλοι αυτοί τελικά ενοχοποιούσαν και καταδυνάστευαν την έκθεση. Τα κείμενα πολλών γκαλερί κατέθεταν την εικαστική ταυτότητα της τριτοκοσμικής αισθητικής, καλύπτοντας επαρκώς το γνωστό σλόγκαν: "Ελλάδα μάνα γιατί μας γέννησες..."ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗΗ δεύτερη πράξη είναι η έκθεση "Εφήμερο συμβάν" και "Οικο-τοπία Χ", έκθεση δηλαδή διάρκειας μιας ημέρας, 5 Μαϊου 1997, και χώρος δράσης της οι 2 αίθουσες του "Τιτάνιουμ". Οργανωτές της έκθεσης η Φαίη Τζανετουλάκου, ιστορικός και λάτρης της τέχνης, έτσι αυτοπροσδιορίζεται η ίδια, και ο ζωγράφος Χρήστος Θεοφίλης. Οι καλλιτέχνες, καμιά 20αριά τον αριθμό κι ένα παζλ από το Γκάζι στο "Τιτάνιουμ". Κι η αφαίρεση σοβαρή από τους 50 να μείνουν 20. Κι όλα μαζί ένα εφήμερο τέλος, κάτι σαν ξεκάρφωτη στέγη, που την κρατάει αλεξίπτωτο χωρίς να μπορεί να 'ρθει σ' επαφή με την τραγική πραγματικότητα και τα παιδία παίζει...Μας στράβωσε ο φακός της μηχανής της Γιούλιας Γαζετοπούλου, έτσι απροστάτευτους που μας βρήκε στην αίθουσα και άδολους επισκέπτες της έκθεσης. Η βραδιά ήταν ζεστή και παραλίγο να γυμνωθούμε επισήμως όλοι ώς τα κάτω άκρα μας. Ηταν κι αυτό μια κάποια λύση, μια περφόρμανς κι ένα χάπενινγκ συναφές με την επιλογή και εκδήλωση του εφήμερου εικαστικού συμβάντος της βραδιάς. Ηταν και κάποιοι καλλιτέχνες εκεί μέσα που χρωστούσαν της Μιχαλούς! Ομως το εφήμερον τους δικαιολογούσε, όπως κι όλα τ' άλλα. Μια καλή ιδέα του εφήμερου στην τέχνη καταστράφηκε, ερχόμενη σε άμεση επαφή με την πραγματικότητα, αιτία η αδύνατη οργανική σύνθεσή της. Χάπενινγκ, περφόρμανς, μουσική, ποίηση κι εκτροπή συνάμα, δωρεά στην πάση θυσία προβολή, καημός και πόθος ανείπωτος ή και πολυ-ειπωμένος, που κάνει τ' άλογα να κλαίνε από την πλεονάζουσα ασχετοσύνη του ρηχού εικαστικού λόγου των μορφών και του συγγραφικού κριτικού στοχασμού. Ετσι αντέξαμε όλοι το εφήμερο συμβάν μιας βραδιάς, παριστάμενοι φιλικά σε εικαστικά γενέθλια, κόβοντας με ζαχαροπλαστική σπάθα την τούρτα της γιορτής. Κι αφού η νύφη ευωδίασε τις αίθουσες, τελείωσε και διαλύθηκε ο γάμος...ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Copyright © "Η ΑΥΓΗ"

Για την Οικο-τοπίαΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ

Είμαστε ελεύθεροι στο έρεβος...

Συντάκτης :

Ημ/νία καταχώρησης : 12/07/1997 00:00:00

ΑΔΥΝΑΤΩ να τοποθετηθώ εις τα πέλαγα των σκέψεων (βλέπε "Αυγή" 29 Ιανουαρίου) του συγγραφέως και ασυστόλως πελαγοδρόμου (των εννέα μηνών) Κώστα Σταυρόπουλο.Στρατηγέ μου, καμία αντιπαράθεση δημόσια. Το κείμενο καλό έως δακρύων. Θεσπέσιες οι μαλβινοειδείς ατάκες, νύφης ευωδία για τον "εικαστικό λόγο και χώρο".Στρατηγέ μου, μάθαμε μαχόμενοι αντάρτες βουνών και πόλεων και τώρα ψωνισμένοι Δον Κιχώτες παλεύουμε με ανεμόμυλους και αγέρηδες για την Ωραία Δουλτσινέα. Και η αυλή του ψυχιατρείου αδειάζει. Μείναμε μεταξύ μας εγώ κι εσύ και καμιά δεκαριά ακόμα Σάντσι - Πάντσι και αλληλοσπαραζόμαστε χωρίς καμία προσπάθεια δραπέτευσης.Πάρτο είδηση, γέρο μου. Ούτε τοίχοι ούτε καγκελόφρακτα υπάρχουν. Είμαστε ελεύθεροι στο έρεβος. Και τα όπλα κι οχθροί σκιάχτρα για να φοβίζουν ή ν' απασχολούν τις ιδέες μας. Παιδιά μάνας - εμμονής σου μιας ηλεκτρονικής επανάστασης φοβισμένα από την Ντόλι του Σκωτσέζου που θα φωτοαντιγράφεται εσαεί.Το μόνο που μας απομένει είναι να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως λάτρεις της τέχνης αυτοκαταργώντας ιδιοκτησίες, πτυχία, εγώ, ιδιότητες, έτσι σεμνά και με τόλμη, γέρο μου... Λάτρεις της τέχνης και ελευθερογνωμούντες ποιηταράδες της ζωής μέχρι που να τη ματώνουμε.Για την Οικο-τοπίαΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ

Copyright © "Η ΑΥΓΗ".