ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΙΩΑΝΝΟΥ [1945-2009] ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ....................................... ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Τρία στενά μια δρασκελιά… μικρή διαδρομή Σταύρο..... λέγαμε να κάναμε ένα κοιμητήρι στο λόφο του Στρέφη για πρεζάκια και ζωγράφους ... άντε να ανέβω Παπάγου.....ενώ από την Μουριά στην Καλλιδρομίου, Μπενάκη δεξιά και θα τα λέγαμε.. Αντιπαλεύαμε - μα εγώ στην λήθη δεν σε πέρασα.... Εξαρχειόπαιδα ήμασταν ορέ Σταύρο και αν καμιά φορά παίζαμε «πετροπόλεμο», γρήγορα στην ερημιά μας φιλιώναμε...σιγά μην είχαμε αρχηγούς. Αυτόκλητοι ερχόντουσαν οι προικοθήρες της τεχνεμπορίας και ζητούσαν αρχηγιλίκια, αλλά εμείς τους τελειώναμε συνωμοτικά με ένα “-ακης” η “-ούλης” · όλα με συνοπτικές διαδικασίες… και ποτέ δεν πλακωθήκαμε για την καραβάνα μας ή την πρώτη θέση στα κείμενά τους. Τώρα σου έχω μια έκπληξη · έκανα μάζωξη στη μνήμη σου χωρίς αυτούς και αλλά “τέτοια”. Τα φιλαράκια Σταύρο είμαστε εδώ...., ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Και δεν ήμουν εκεί στο τελευταίο αντίο ,παρότι τα είχαμε μιλήσει καμιά εικοσαριά μέρες πριν και έδειχνες να το ξεπερνάς και αυτό το εμπόδιο καλύτερα από τον Περικλή Ιακωβάκη έτσι κι’ αλλιώς το είχες ξανακάνει .Πάντως εμείς η κουβέντα μας είχε να κάνει με το μπλε και αν κρατάει η άσπρη χειρονομία. .Άλλωστε η κουβέντα μας γύρω από αυτό περιστρέφονταν .Αυτή τη μέρα λοιπόν έτρεχα στην Καρδίτσα .Ξέρεις λίγες μέρες πριν μας άφησε και η Λυδία και έπρεπε να είμαι δίπλα στο Χαρίλαο, το ίδιο θα έκανες και εσύ ,ξέρω πόσο πολύ είχες αγαπήσει την Καρδίτσα .Θυμάσαι τι ωραία έκθεση κάναμε στην πινακοθήκη με τον Κυριάκο και το Γιώργο και τι ωραία έγραψε ο Γιάννης, από τότε είχες μάθει το δρόμο να πηγαίνεις μόνος σου στην Καρδίτσα .ήταν που σου έκανε εντύπωση πόσο φιλότεχνη ήτανε .Πόσο μου λείπει να μου τηλεφωνείς και να μου λες ιστορίες για τον ψηλό με το μονόροδο και το κυνήγι της αστυνομίας. Όλα αυτά ρε φίλε μου λείπουν και άλλα πολλά τι να πρωτοθυμηθώ. Είναι πολλά τα χρόνια βλέπεις πάνω από 30 .άχ αυτό το νταντά τα φταίει παρέα με τον Κεσσανλή να πίνει το ουίσκι στο φλιτζάνι και εμείς την μπύρα μας ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΦΙΛΕ ΣΤΑΥΡΟ Γιάννης Αντωνόπουλος Ζωγράφος ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Αλάνθαστο σημάδι για το αν μας άρεσε κάποιο έργο ζωγραφικής που είδαμε είναι η ακατάσχετη επιθυμία που νοιώθουμε να κάνουμε και εμείς το ίδιο. ‘Έχοντας δει για παράδειγμα τοπία του Corot θέλουμε και εμείς βγαίνοντας από το μουσείο να κάνουμε κάτι παρόμοιο. Είναι μια εμπειρία που την έχουν μοιραστεί όλοι οι ζωγράφοι. Το ίδιο αίσθημα είχα κάθε φορά που πήγαινα σε έκθεση του Σταύρου Ιωάννου. Του έλεγα λοιπόν- «Σταύρο αύριο θα προσπαθήσω να ζωγραφίσω σαν και εσένα». ‘Ένοιωθα ένα παράξενο αίσθημα ταύτισης. Σαν ξαφνικά τα έργα του με την τόλμη και την άνεση με την οποία ήταν φτιαγμένα να μου αποκάλυπταν για μια στιγμή το πως γίνεται η ουσιαστική ζωγραφική. Τότε δεν με πίστευε- «Καλά και την άλλη φορά την ίδια μου έλεγες». (Κι ας είχα προσπαθήσει με οικτρά βέβαια αποτελέσματα) Τώρα όμως Σταύρο, από τις σφαίρες στις οποίες βρίσκεσαι, απ’ όπου μπορείς να διαβάσεις με καθαρότητα την σκέψη μου ξέρεις πως η αγάπη μου και ο θαυμασμός μου για την ζωγραφική σου ήταν (και θα είναι) ειλικρινής και χωρίς όρια. Στέφανος Δασκαλακης Ζωγράφος ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Αγαπητέ Σταύρο, Στον Παράδεισο ή στα Ιλίσσια πεδία, στις Νήσους των Μακάρων ή στις Ουράνιες Σφαίρες, όπου και να βρίσκεσαι, δεν έκανες καμία παραχώρηση στον εαυτό σου κι εμάς τους άλλους! Γνώριζες ότι πίσω από κάθε πινελιά ένας ολόκληρος κόσμος δεμένος με τον εαυτό σου, μάχεται να ανέβει στην επιφάνεια. Και βιαζόσουνα να προβάλεις μια νέα και εύθραυστη τάξη πραγμάτων μέσα στον αντικειμενικό χώρο! Δυναμικές γραμμές και κατακλυσμιαίες χρωματικές εκρήξεις, ισόρροποι όγκοι και δομημένες συνθέσεις γέμισαν τα τελάρα σου κι έγραψες στη μνήμη μας εικόνες λυρικές, φωτεινές, αισιόδοξες, εικόνες που πολέμησαν με πείσμα την απαισιοδοξία, την ασχήμια και την ευκολία των καιρών. Ολόκληρη η περιπέτεια των μεταμορφώσεων του τοπίου, από το 1976 που ασχολιόσουν με πάθος, μέχρι το 2004 -στην τελευταία έκθεση που κάναμε μαζί στην Καρδίτσα («Μινιμαλιστικός Εξπρεσιονισμός», Δημοτική Πινακοθήκη) - ακόμη και η πρωτότυπη σειρά με τα τραπουλόχαρτα (γκαλερί Titanium, 1988) δεν είναι παρά αποδείξεις μιας έκφρασης σβέλτης, λυγερής και σφριγηλής που διέθετες μετά από έντονη πνευματική προπόνηση. Σε χαιρετώ με μια παράφραση πρότασης του Σεφέρη σαν ευχή «Ας είναι ο ουρανός ένα μεγάλο φτερό περιστεριού». Γιάννης Κολοκοτρώνης Ιστορικός τέχνης ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Σταύρο μου, Επειδή δεν βρίσκω λέξεις κατάλληλες για να ορίσω την απώλεια της εύθραυστης ματιάς σου, σχήμα ικανό να κυκλώσει την απουσία της ποιητικά μετέωρης παρουσίας σου που μας άφησε άλαλους πριν ένα χρόνο και επειδή εξακολουθώ να αποζητώ τον ίσκιο σου στα καφενεία της Αίγινας, θα ήθελα απλά να μνημονεύσω ετούτα τα δικά σου: «…Το βράδυ τα άστρα ανάλογα με τις διαθέσεις του αγνώστου είναι μακριά, άλλοτε πιο κοντά και πολλές φορές νομίζεις ότι μπορείς να τα πιάσεις. Εκεί επάνω για μια στιγμή μου πέρασε η σκέψη, ότι μπορεί να υπάρχει μια αιωνιότητα που δεν έχει σχέση με το τι θ’ απογίνω εγώ, και δεν φοβήθηκα». Ελπίζω και τώρα να μην φοβάσαι, εκεί που πετάς, καλέ μου... Ίρις Κρητικού Ιστορικός Τέχνης ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Πέρσι τέτοιο καιρό περίπου, με πήρε τηλ. ο Θεοφίλης (“Χρηστάρας” κατά Ιωάννου ,Αντωνόπολο, Μορταράκο, κ΄Κασκούρα.) “Κυριάκο ….χάσαμε τον Σταύρο….το φιλαράκι έφυγε” Δεν πήγα στην κηδεία. Δεν ξέρω τι μ ΄έπιασε, δεν ήθελα να θυμάμαι, το μακάβριο αυτό θέαμα, να χώνουν τη κάσα στο λάκκο και μέσα της να είναι ο Σταύρος. Προτίμησα να τον θυμάμαι έτσι: 1978 περίπου στο μπιλιάρδο. “Ρε μαλάκα, παρ ’τον Γιάννη κ’ ελάτε στην Αστυπάλαια το βράδυ. -Παρ τον εσύ.” Και αργότερα. “Μορταράκο, με πήρε ο κουφός για κάνα σουβλάκι, ή Μαδάρες, και μετά Dada, θα τον πάρω με το παπί, εσύ έλα στις 9 στο μπιλιάρδο ,εντάξει;” Ή 22 χρόνια αργότερα. “Ρε σεις, κάνουμε μία έκθεση; Οι τρεις μας. -Στη Βάσω, εγκαινιάζουμε και τη γκαλερί -Να πούμε του Μάνου να μας συμμαζέψει.” Γκαλερί Μπαταγιάννη 2000. “Από τη γενιά του ΄80” Μάνος Στεφανίδης. ”Γράμμα σε τρεις φίλους” Ή “Ρε μαλάκες πάμε Καρδίτσα; -Στη Δημ. Πινακοθήκη, είναι ο Α. Πίτσαβος εκεί. -Να πούμε και στο Γιώργο (Μήλιο) ή στον Κασκούρα.” Δημ.Πινακοθήκη Καρδίτσας 2004 “Μινιμαλιστικός –Εννοιολογικός – Εξπρεσιονισμός” Γ. Κολοκοτρώνης, Α. Βαρλάμης. Ή, το καλύτερο, και οι τρεις πάνω στο παπί!!! Μετά το Dada. Στη μέση ο Σταύρος, φώναζε. “Αντωνόπουλε, παρ τον κουφό ρε, με το μαρούλι, κ ’ελάτε αύριο για μπιλιάρδο, εντάξει; -(γέλια) Ναι. Εσύ είσαι καλύτερος. -Ε ,τι να κάνουμε τώρα ,εσύ είσαι το αυτί μας.” Το παπί του Γιάννη το έλεγε “μαρούλι” γιατί ήταν πράσινο και το αυτοκίνητό μου το έλεγε “μουστάρδα” γιατί ήταν κίτρινο. Βέβαια όταν είσαι με τον Αντωνόπουλο τον Θεοφίλη και τον Κασκούρα, νομίζεις ότι, όπου νάνοι θα σκάσει μύτη. Χρήστο ,νομίζω πως δεν χρειάζονται ευχές για να τον θυμόμαστε. Και να θέλουμε φίλε να τον ξεχάσουμε, δε γίνεται ,υπάρχει το έργο!! Άντε γεια. Τα ξαναλέμε. Κυριάκος Μορταρακος ζωγράφος ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Πύργοι από τραπουλόχαρτα ζωγραφισμένοι, πύργοι από τραπουλόχαρτα κατασκευές στο χώρο, σύμβολα του εφήμερου, που χαρακτηρίζει τη ζωή και τα έργα-μας. Μια έκθεσή-σου Σταύρο Ιωάννου, στη γκαλερή Τιτάνιουμ, που δε θα τη ξεχάσω όσο ζω, όπου η ζωγραφική-σου είχε φτάσει σε πλήρη ωριμότητα. Βιάστηκες Σταύρο να φύγεις από κοντά-μας και όταν μια γνήσια φωνή σιωπά, αυτός ο αμφισβητούμενος χώρος του σιναφιού-μας φτωχαίνει περισσότερο. Παρόλα αυτά, πεισματικά, ενάντια στην άγνοια και τον ξιπασμό που χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος των κριτικών του τόπου-μας, εκείνο που μένει είναι το καλλιτεχνικό έργο που γεννήθηκε και εκφράζει την αλήθεια του δημιουργού-του. Έτσι θα είσαι κοντά-μας με τους ζωντανούς μάστορες της Ζωγραφικής Τέχνης, το Νίκο Λύτρα, το Μαλέα, τον Παπαλουκά, τον Οικονόμου, τον Τριανταφυλλίδη, τον Μπουζιάνη, το Γιώργο και το Νίκο Παραλή, το Βενετούλια, το Μόραλη, τυχαία θυμήθηκα αυτά τα ονόματα, θα μπορούσανε να ήτανε και πολλά άλλα ακόμα, γιατί με το μόχθο και τη πνευματικότητά-τους οργώσανε το χώμα της Τέχνης του τόπου-μας και το έργο-τους ανθίζει με τα καλλίτερα έργα της Ελληνικής Ζωγραφικής. Χρόνης Μπότσογλου ζωγράφος ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Σε δεύτερο πρόσωπο (ένα ακόμα σημείωμα στον Σταύρο Ιωάννου) Επισημαίνεις μια χαμένη , οριστικά απολεσθείσα έννοια της απώλειας. Όχι την πολυπληθή και χρησιμοποιημένη «του μεγάλου κενού», αλλά την σπάνια του ανεξακρίβωτου. Και πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είμαι σίγουρος αν έχεις φύγει ή αν έχεις γλιστρήσει στο ημίφως των αναγκαίων, των υποχρεωτικών, των βαθύτατων υποψιών. Γιατί , όπως ξέρεις, ο ζωγράφος γίνεται εύθραυστα και πιθανά υποχρεωτικός για τους υπόλοιπους, μέσα από την πνευματική συνοδοιπορία. Ή μάλλον ότι ο ζωγράφος συστήνει με αδυσώπητο τρόπο την πνευματική συνοδοιπορία, σχεδόν την θρησκευτική συνενοχή. Σ αυτό το ημίφως ουσιώνεται. Μεγάλωσες στην τύρβη των διεθνών προτύπων που ο τόπο μας νομοθέτησε με ανασφάλεια και επαρχιωτισμό. Κέρδισες την δική σου ουσία, απολύτως κατακτημένη, εντελώς ευσταθή , διδάξιμη. Δεν έτυχε να μπεις σε ένα πιο έγκριτο θεσμικό χώρο, περίσσευες, όπως τα καλύτερα σ αυτό τον τόπο . Κοίταζες πάντως, υποδεικνύοντας την αλήθεια, ποτέ προτείνοντας την αμφίεση. Αυτή τη συμπύκνωση μάλλον ζωγράφισες και ως ζωγράφος και ως χαρακτήρας. Μπορώ να την διαισθάνομαι στην εξαιρετική ζωγραφική σου, να το διδάσκω, να το διδάσκομαι και να το αιτούμαι. Είμαι πια βέβαιος ότι η αγάπη σε ένα ζωγράφο είναι πάνω απ όλα η ζωγραφική. Δημήτρης Α. Σεβαστάκης, ζωγράφος ////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Την Πέμπτη, 16 Ιουλίου 2009 ο Σταύρος Ιωάννου, άφησε την τελευταία του πνοή, στις 10:30 το πρωί, στο Ευγενίδειο Θεραπευτήριο. Η νεκρώσιμη ακολουθία του έγινε την Παρασκευή 17/7 , στις 5:00 το απόγευμα, στο Νεκροταφείο Παπάγου. Ο Σταύρος Ιωάννου [1945-2009] Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1976. Είχε παντρευτεί με τη Σίσσυ Βαμβακά, με την οποία απόκτησε δύο γιους, τον Αναστάση και το Λιάκο. ///////////////////////////////////////////////////////