Η ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ''ΟΛΟΥ'' ΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΕΝΟ ΚΑΙ ΒΙΩΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟΝ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗ Κατερίνα Ν.Θεοφίλη

 Προνομιούχα πολύπορος οντότητα ο συγγραφέας, εικαστικός και κριτικός τέχνης Χρήστος Ν. Θεοφίλης, την αναγνωσμένη γνώση (είδηση, πληροφορία), την ενσωματώνει στον λόγο του πολυδιάστατα, υποβλητικά με ενδοσκοπική διάχυση, μετατρέποντάς την σε σπλαχνικό βιωμένο πεδίο.    Θαυμαστό στην γραφή του το συμβάν της ''πρόσμιξης'' της πληροφορίας, της προσωπικής έρευνας και της βιωμένης γνώσης... τρίπτυχο μεγαλουργικής συγγραφής όπου ελάχιστοι συγγραφείς κατάφεραν επιτυχή σύνδεση κι αφομίοση των ορίων τους, τα οποία απαιτείται να είναι δυσδιάκριτα έως ανύπαρκτα.                                                                  Στην λογοτεχνία υπάρχει ένα σκέλος εντυπώσεων αλλά και εντυπωσιασμών όπου πολλοί λογοτέχνες – αρθρογράφοι, παγιδευμένοι απ' την τάση επίδειξης γνωσο-μάθειας, αφήνουν την αναγνωσμένη γνώση αιωρούμενη στον λόγο τους, που σημαίνει ασύνδετη με τον γενικό περιεχόμενο του έργου τους, με αποτέλεσμα να καταστρέφουν τελικά και το βιωμένο υλικό τους αλλά και να κάνουν περιττά αδιάφορη και πληκτική την αναγνωσμένη γνώση.                  Για την ενσωμάτωση της αναγνωσμένης γνώσης στον λόγο έτσι που να αποτελεί βιωμένο χώρο, ο συγγραφέας Χρήστος Ν. Θεοφίλης δεν μεταχειρίστηκε ''μέσον'' και ''σκοπό'', δεν επικαλέστηκε ληστρικές τακτικές και δοξασίες εμπορικής προθήκης, πράγματα που κάνουν  - δυστυχώς γι' αυτούς  –    οι περισσότεροι συγγραφείς και μάλιστα αρκετοί εξ αυτών καταξιωμένοι και ικανοί. Για να αποσαφηνίσω αυτήν την παράμετρο αναφέρω με ξεκάθαρα καταγγελτικό χαρακτήρα, την συνειδησιακή διάβρωση που έχουν υποστεί συγγραφείς και που έχει να κάνει με τον τρόπο που ''δουλεύουν'' τα γραπτά τους : συρράπτουν πληροφορίες στον λόγο τους με πρόθεση να εντυπωσιάσουν και να πουλήσουν! Η χρηματολαγνεία τους, τους υποχρεώνει να παρουσιάσουν μέσα στα γραπτά τους ξεκάρφωτα και περιττά και νοηματικά ασύνδετα και ψευδοσυναισθηματικά, διάφορες πληροφορίες ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού ενδιαφέροντος – το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο φαιδρό και κακόηχο, μα και πληκτικό και κυρίως αποδεδειγμένο ψυχικό ανοσιούργημα  ... η λογοτεχνία σφαγιάζεται στον βωμό της εμπορικής υποκρισίας!                                                                              Σε αυτό το λεπτό -και διόλου συζητημένου θέματος από μέρους των κριτικών τέχνης-  που αφορά στην συνδετική σχέση αναγνωσμένης γνώσης και βιωμένης γνώσης, η περίπτωση του Χρήστου Ν. Θεοφίλη κάνει την έντιμη αλλά και έκλαμπρη ανατροπή.                                                  Ο συγγραφέας Χρήστος Ν. Θεοφίλης έχει έναν ιδιαίτερο ποιητικά αυτοβασανιζόμενο ψυχικό μηχανισμό στον οποίον δρουν υπερβατικά ικανότητες τραγωδού λογοπλάστη και συμβολιστή,  υφαίνει φιλοσοφικά τα νοήματα σε δομημένο ρυθμικό μέτρο που να μην μετατρέπεται σε κήρυκας, δημαγωγός και κομπορρήμων φιλόσοφος, δημιουργεί υπόγειες συναισθηματικές εντάσεις, εικονογραφεί την ηχητική, κερδίζει σε δύναμη ενδιαφέροντος από υψηλών προδιαγραφών νοηματικές πυκνώσεις (η  νοηματική πύκνωση των εξωγενών στοιχείων, το πλέον απαιτούμενο και απαιτητικό ζητούμενο στον λόγο, γιατί χωρίς νοηματική πύκνωση, η αναγνωσμένη γνώση – η πληροφορία δηλαδή- παρουσιάζεται πλαδαρή, ογκώδης, βαρετή και ανώφελη, έτσι που ο υποψιασμένος αναγνώστης αντιλαμβάνεται ευθύς αμέσως πως τούτη η πολυσέλιδη πληροφορία τοποθετήθηκε εκεί  χάριν μίας βρωμεράς εμπορικής σκοπιμότητος να αυξήσει τον όγκο του γραπτού, να εντυπωσιάσει και να δικαιολογήσει εν τέλει το ποσόν πώλησης της έκδοσής του. Όταν ο αναγνώστης φτάσει σε τέτοιο συμπέρασμα διαβάζοντας ένα γραπτό του οποίου οι πληροφορίες υπερβαίνουν σε όγκο την ανάγκη όποιας αποσαφήνισης ή την ανάγκη όποιας συμβολικής και συναισθηματικής μνημόνευσης, τότε το έργο έχει καταδικαστεί ως μορφή και ο μύθος του έχει καταρρεύσει).                                                                                                       Είναι σαφές πως στο αδηφάγο γίγνεσθαι της ανθρωπότητος από καταβολής κόσμου, η γνώση είναι αναγνωσμένο και σπανίως βιωμένο υλικό. Εκείνοι που στην όποια πληροφορία έδωσαν προσωπικό τους χώρο,  επεξεργασίας της, αυτοί και κέρδισαν μια ειλικρινή κι αέναη σχέση μαζί της, την κατέκτησαν και συνεπώς την βίωσαν! Αυτή είναι η διανοητικά μακρόβιος  περίπτωση του Χρήστου Ν. Θεοφίλη σε κάθε του κατάθεση καλλιτεχνική ή διανοητική. Υπερβατικός της οπτικής, ποιητικός ποικιλτής της κοσμικής όψης, κατάφερε να αναπλάσει, να ενσωματώσει και να διευρύνει την αναγνωσμένη γνώση και μάλιστα εκτοπίζοντας την εχθροπάθεια της αλαζονείας. Με το κύρος της απόλυτης ταύτισης με την προπορευόμενη γνώση, εκφραστικό φαινόμενο ο Θεοφίλης, που οι νοηματικές πυκνώσεις στα έργα του ξεπερνούν κι αυτές ακόμα τις νοηματικές απαιτήσεις της ίδιας της γνώσης.            Ένα πολυδυναμικό χαρακτηριστικό του, ακόμα και στον προφορικό του λόγο, είναι ο,τι ποτέ δεν αναφέρεται στον εαυτό του, είτε πρόκειται για την τέχνη του, την συγγραφή του, τις δυνατότητές του, τις μνήμες, την δράση του. Κι όμως, σε αυτήν την διαδικασία,  το ''εγώ'' του δεν έχει εξολοθρευτεί, αντίθετα, διαμελισμένο δρα πολλαπλασιαζόμενο κάτω και μέσα απ' τον χρόνο των άλλων. Κάθε του αφήγηση είναι μια υπογείως διασταλτική βιωμένη πράξη, ακόμα κι όταν μιλά για τον Παπαφλέσσα ή  τον Βελουχιώτη ή και μόνο για τα άρβυλα του ανώνυμου στρατιώτη, για τον Γκόγια ή τον Χαλεπά ή και μόνο για ένα άγνωστο παιδί που ζωγραφίζει στο χώμα, για μια παλιά αυλόπορτα που τρίζει ή για την μεγάλη πύλη του θανάτου, για μια γερόντισσα που σκάρωσε μια γκριμάτσα υπό της θωπείας του Ήλιου ή για λίγο χαμομήλι που το μάζεψε άγαρμπα ο καιρός ...!                                                                          Όταν για τούτα όλα τα καμώματα του κόσμου αφηγείται,  δεν μιλά νευρικά, μήτε έντονα, μήτε γοργά... Ομιλία, τροβαδούρου ψυχής, που στοργεύει τα ''καημένα'' του σύμπαντος, σαν να μην θέλει να τα ραγίσει, σαν να μην θέλει να τα τρομάξει.... έχει λόγο καλοκάγαθων χρωμάτων, σχημάτων, ήχων, όλων συνδεδεμένων στο λίγο αεράκι της φωνής,  ακριβώς όπως απαλό μικρό χαρτοκάραβο σε ρυάκι – μικρές αναπνοές αρκούν να το κινήσουν.                        Πώς και γιατί, έπαιξε ρόλο στην ύπαρξη του το τετριμμένο ''όλον'' της ανθρωπότητας;             Ο Χρήστος Ν. Θεοφίλης, αγάπησε άτομα που δεν γνώρισε, έδρασε σε ζωές που δεν έζησε, ονειρεύτηκε για λογαριασμό ενός κόσμου που αποθήκευε τα όνειρα του στο ''ασαφές'' και στο ''προσεχώς'', ταξίδεψε αιθερόπλαστος  συνοδός μυστικός ενός  κατάκοπου πλήθους που ήθελε να  παραμείνει γήινα ασφαλής.                                                                                Αυτοδίδακτος στον πόλεμο των ψυχών, άγγιξε τον όλεθρο τους - χωρίς να δει τις πληγές, βάφτηκε με το σκιώδες αίμα τους.                                                                                                           Συμπόνεσε την ρομφαία θλίψη των ανθρώπων τόσο βαθιά που την έκανε απόλυτα δική του, ώστε δεν την βλέπει πια ρόλο απέναντι, αλλά την υποδύεται εντός του...                                                                                                                                                 Δεν υπάρχει για τον Χρήστο Ν. Θεοφίλη τίποτα μη οικείο και τίποτα μη δικό του σε όλα τα πεδία δράσης του, στην τέχνη και στον λόγο και σε όλη του την πνευματική μα και οργανική ζωή  - όλα έγιναν δικό του έδαφος κάποτε χλοώδες και κάποτε λιθώδες, που πάνω του φυτρώνει λουλούδι φυγόκεντρης δύναμης  η φωτιά μα και η στάχτη τού αβυσσαλέου πόνου των ανθρώπων.                                                                                                                                           Ο Χρήστος Ν. Θεοφίλης, καρδιά του Τάνταλου, κυλάει σπλαχνικά του την ελαφρόπετρα του κόσμου, αγωνιώντας να εντοπίσει το εξολοθρευτικό υπέρβαρο του παραμυθιού της...  Και νους όμοιος ασβός, κλείνει προστατευτικά μέσα του τα πένθη της ανθρωπότητας... δεν επιτρέπει παραβιάσεις κι επιτίθεται με την οσμή της καιόμενης σάρκας, ανοίγεται στην ομιλούσα σιωπή του και ασάλευτα κλειστός στην αδιακρισία του τρόμου, ζει εν κινήσει εντός του.                                                                                                                                                                       Κατερίνα Ν. Θεοφίλη